Birden fazla bilgisayarın , veri alış verişi yapabilmesi için birbirine bağlanarak oluşturduğu yapıya “Network” denir.Kelime anlamı (İng Net-ağ Work-iş)ağ işidir. Kurulum topoloji ve yapılarına göre  üç  ana başlık altında toplanır.

1 - Network Kurulum

Kablolu (twisted pair)

Veri iletişimi için özel olarak üretilen kablolarla (utp.stp,ftp,fiber optik)kurulan sistemlerdir.İletişim hızı 10(mbps) ile 40(Gbps)arasındadır.En çok tercih edilen yöntemdir.

Kablosuz(Wireless)

Access Point (Erişim noktası) adı verilen cihazlar kullanılır. Bu cihazlara o networke ait tanımlamalar girilir ve bir LAN (Yerel Alan Ağı) bağlantısı yapılır. Access pointler antenleri vasıtası ile bu network sinyalini havada yayınlar ve wireless bağlantısı olan cihazlar tarafından bu yayınlar algılanarak networke bağlantı kurulur.

Kurulum Bileşenleri

Pasif Bileşenler

• Kabinet(19 inç duvar-yer tipi)
• Organiser(1-2U)
• Patch panel (24-48 port)
• Patch cord (1-2-3-5 metre)
• Kablo(utp-stp-ftp-fiber optik)
• Kanal(pvc –metal-alüminyum)
• Priz
• Terminasyon kutusu(rack-duvar)

1) Kabinet (network dolabı)

Sistem odalarında aktif ve pasif bileşenleri içinde barındıran genişlik ölçüsü 19 inç yüksekliği 7 ile 47 U(1 u 44.45 mm)olan içerisinde havalandırma ve elektrik prizleri bulunan özel metal dolaplardır.

2) Organiser (kablo düzenleyici)

Kabinet içerisinde dikey veya yatay konumlandırılan aktarma kablolarının düzenlenmesini sağlayan 1 yada 2 u ölçüsünde metal yada plastik kancalı aksesuarlardır.

3) Patch Panel (aktarma panosu)

Genellikle 24 yada 48 adet data prizi üzerine monte edilmiş data kablolarının kabin içinde toplandığı,veri aktarımının aktif cihazdan aktarma kablosuyla kullanıcıya iletilmesini sağlayan üzerinde kablo kodlaması yapılan özel yuvaların bulunduğu dağıtım panosudur.

4) Patch Cord (aktarma kablosu)

Veri iletişiminde aktif cihaz ile aktarma panosu ve data priziyle bilgisayar arasında bağlantıyı sağlayan 1-2-3-5 metre standart uzunlukta bulunan özel aktarma kablolarıdır.

5) Kablo

Dört bükümlü çiftden oluşan kullanım amacına   UTP( Unshielded Twisted Pair), STP (Shilded Twisted Pair)  FTP (Foiled Twisted Pair) ve  Kategorilerine göre Cat  5 100-Cat 6 250-Cat 6e 350- Cat 7 1000 Mbps veri iletiminde kullanılan kablolardır. Fiber optik  kablo  çok hassas şartlarla  üretilmiş saf bir cam ip üzerinden ışığın iletilmesi prensibiyle çalışan uzak mesafe veri iletişiminde  kullanılan özel kablolardır.

6) Kanallar

İşletmelerde bilgi işlem ve kullanıcı arasında veri iletişimini sağlamak için çekilen kabloların güvenliğini sağlayan plastik , metal yada alüminyum kanallardır.

7) Priz

Data kablolarıyla iletilen verinin kullanıcıya ulaşmasını sağlayan  kullanıcı tarafında kablonun irtibatlandırıldığı özel  bağlantı ekipmanlarıdır.Duvara yada kanal üzerine monte edilebilir.

8) Terminasyon kutusu

Fiber optik kabloların kabin yada kullanıcı tarafında sonlandırılmasında kullanılan kabin yada duvar tipi olan üzerine özel bağlantı konnektörlerinin takıldığı elemanlardır.

Aktif Bileşenler

• Server
• NIC
• Hub
• Switch
• Repeater
• Bridge
• Router
• Firewall
• Gateway

1) Server

Kelime anlamı sunucudur.Herhangi bir ağ üzerinde bir programı veya bir bilgiyi farklı kullanıcılara sistemlere paylaştıran dağıtan donanım veya yazılıma verilen genel isimdir Donanımsal olarak sunucuların, sorunsuz çalışmak üzere inşa  edilmiş, güvenilir, çoklu kullanıcıya hizmet eden bilgisayar sistem(ler)i olduğunu söyleyebiliriz.

2) NIC Kartı (Network Interface Card)

Bilgisayarların ağ ortamına aktaracakları bilgileri hazırlayan cihazlardır. Genelde 1. katman cihazı olarak bilinmesine rağmen kart üzerindeki ROM'da tutulan MAC adreslerinden dolayı 2. katman cihazı olarak bilinmektedir. Bir başka adı ise ağ adaptörü (network adapter) dür.

3) Hub

En basit network cihazıdır.Kendisine bağlı olan bilgisayarlara paylaşılan bir yol sunar.Hub‘a bağlı tüm cihazlar aynı yolu kullanırlar ve bu da aynı anda haberleşmek isteyen network cihazlarının,bir tek yol olduğu için hattın boşalmasını beklemesine sebep olur. 8-12-16-24-48 portlu olarak üretilirler. 

4) Switch

Network sistemlerinde LAN içerisindeki aygıtların ortak kullanım veya paylaşım için birbirine bağlanmasını sağlayan ve diğer PC lerden gelen verileri filtreleyerek sadece ilgili PC’ye gönderen cihazdır. Klasik Hublardan farkı gelen veriyi sadece istenilen aygıta göndermesidir.Switchlere,Swıtching Hub veya Akıllı Hub da denilmektedir.

5) Repeater

Repeater bir ethernet aygıtından aldığı tüm verileri yeniler ve diğer aygıta yollar.Repeater gelen sinyalleri alır ve binary koda yani 1 ve 0‘lara çevirip diğer aygıta gönderir.Bu yönüyle Repeater’in basit bir yükselticiden ibaret olmadığı ortaya çıkar.Çünkü yükselticiler,gelen verinin ne olduğuna bakmadan sadece gücünü arttırıp tekrar yollar.Repeater ise gelen sinyali önce 1 ve 0′a çevirdiği için yol boyunca zayıflamış sinyal tekrar temiz 1 ve 0 haline dönüşmüş olarak diğer aygıta aktarılır.

6) Bridge

İki TCP/IP ağını birbirine bağlayan bir donanımdır.Karmaşık aygıtlar olmayan bridge‘ler veri paketlerini alır ve yönlendirirler.Bridge‘ler fiziksel bağlantının yanı sıra network trafiğini kontrol eden aygıtlardır.Bridge,bir çeşit yönlendirme yapar diyebiliriz.Fakat OSI Katmanlarından 2.Katman yani Data-Link Katmanında çalışmasıyla Router’dan ayrılır.

7) Router

Router bir yönlendirme cihazıdır.LAN-LAN yada LAN-WAN gibi bağlantılarda kullanılır.Router’ları basit bir yönlendirici olarak tanımlamak yetersizdir.Çünkü Router’lar bir işletim sistemine sahiptirler.(IOS-Internetworking Operating System).Dolayısıyla programlanabilirler ve gerekli konfigürasyonlar yapıldığında bir uzak networke erişmek için mevcut birden fazla yol arasında kullanabilecekleri en iyi yolun seçimini yapabilirler(Best Path determination).

8) Firewall

Türkçe manası güvenlik duvarı anlamına gelen firewall,özel ağlar ile internet arasında,her iki yönde de istenmeyen trafiği önleyecek yazılımsal ya da donanımsal sistemdir.Firewall’ların verimli bir şekilde kullanılabilmesi için internet ve özel ağ  arasında ki tüm trafiğin firewall üzerinden geçmesi ve gerekli izinlerin(yetkilerin) kısaca erişim listelerinin uygun bir stratejiyle hazırlanmış olması gerekir.

9) Gateway

Gateway(ağ gecidi) başka bir ağa geçiş hizmeti veren cihazlardır.Büyük şirketlerde genelde ağ geçitleri kullanıcıları  web ortamına yönlendirme görevi üstlenirler.Evde kullandığımız ADSL modemimiz  bizim ağ geçidimizdir.Aynı zamanda bir (router )yönlendiricidir.

2 - Network Topolojileri

Local Area Network (LAN Topolojisi)

Birden fazla bilgisayar ve uzantılarının(faks, fotokopi,yazıcı vb.) oluşturduğu lokal bilgisayar ağlarına (LAN) denir. En küçük  network yapısıdır. İçerisinde bir veya birden fazla dağıtıcı anahtar(hub-switch ) bulunur. LAN networku üzerindeki PC'ler birbirleri ile yakındır ve bakır veri  kabloları  ile ağ kurulmuştur.

Wide Area Network (WAN Topolojisi)

En az iki yada daha fazla LAN'ın birleşmesi sonucu kurulan ağlara geniş alan ağları (WAN) denir. Uzak mesafeler için tasarlanmış bir network yapısıdır. LAN lar birbirine fiber optik kablolarla bağlanmıştır.

Metropolian Area Network (MAN Topolojisi)

Uzak mesafeleri birbirlerine bağlayan yapılara kentsel alan ağları ( MAN) denir. Veri iletişimi sağlamak için özel olarak üretilen fiber optik kablolar ve uydu bağlantı sistemleri kullanılır.

3 - Network Yapıları

Üzerinde bulunan bilgisayarların yapılandırılmasına göre network'lar iki çeşitte incelenebilirler;

• Peer To Peer Network (Eşden Eşe)
• Server Based Network (Sunucu Tabanlı)

Peer To Peer Network (P2P)

Kişi-kişiye iletişimin yeni gelişen bir alanı eşdüzeyli (peer-to-peer) iletişimdir. Her katılımcı bir sunucu-istemci yapısı dışında dosyaları karşısındaki kullanıcıyla paylaşabilmektedir. Napster ve Kazaa servisi buna en güzel örneklerdendir. Eşdüzeyli iletişim, her kullanıcının kendi veritabanını oluşturmasını sağlayarak merkezi bir veritabanı ihtiyacını ortadan kaldırmaktadır. Çok-oyunculu oyunlar, internet telefonu, video telefon, internet radyosu ve doğası gereği e-posta eşdüzeyli iletişimi kullanmaktadır.

Server Based Network 

Server based (client - server) networklerde ise muhakkak bir ana bilgisayar vardır. Bu bilgisayara Server yani sunucu da denir. Bütün ağ işlemleri bu sunucu bilgisayar üzerinde yapılır ve networka dahil olacak kullanıcı bilgisayarları ise bu ana makinede tanımlanmış bir şekilde login olarak ağa dahil olmalıdır.

İnternet

1985 yılında kullanılmaya başlayan Internet sözcüğü, "kendi aralarında bağlantılı ağlar" anlamına gelen Interconnected Networks teriminin kısaltmasıdır.Zaman zaman İnternet sözcüğü yerine kullanılan "www" kısaltması ise World Wide Web (dünya çapında ağ)sözcüklerinin akronimidir ve internet ile eş anlamlı değildir.Dünyada 1 milyardan fazla insanın kullandığı bilginin ve her türlü medya bileşeninin paylaşıldığı hızlı,güncel ve sosyal içerikli 7 den 70 e din dil ve ırk ayrımı yapmadan herkesin rahatlıkla ulaşabileceği ağ sistemidir.

İntranet

Lokal alan ağlarının temel konfigürasyonlarına intranet denir.İntranet web sunucuları genel web sunucularından farklı olarak sadece lokal kullanıcılara açık olup şifre karşılığında giriş izni vermektedir.İntranetler,kuruluşların lokal ağlarına imtiyazlı kullanıcıların girişine izin verecek şekilde dizayn edilir.Bununla beraber web sunucuları intranetin içinde kurulur ve text tabanlı tarayıcı teknolojisi kullanılarak sunucu üzerinde depolanmış bilgiye erişilmesini sağlar.

Extranet

İntranet tabanlı uygulamalar ve servisleri içinde barındıran daha geniş alanlarda kullanılan ve dış kullanıcılara güvenli erişim sağlayan ağlardır.Genellikle bu tarz sistemlerde dış kullanıcı, kullanıcı adı ve şifre hatta dahada yüksek güvenlik seviyelerinde güvenlik uygulamaları ile muhatap olurlar.Extranetler iki veya daha fazla intranet’in güvenli bir şekilde birleşmesinden meydana gelir.

Network Ethernet Protokolleri

Veri iletişim  altyapılarında  kullanılan ve standartları belirlenen tablo aşağıdadır.

IEEE  802.3 ETHERNET PROTOKOLLERİ

STANDART İSMİ

TANIMI

TARİHİ

BAND GENİŞLİĞİ

MAKSİMUM MESAFE

KULLANILAN KABLO

IEEE

802.

3

10 Base-5 Thicknet

1985

10

Mbps

0-500

Metre

50 Ohm sonlandırıcı kalın koaksiyel kablo

IEEE

802.

3a

10 Base-2 Thinnet

1986

10

Mbps

0-185

Metre

50 Ohm sonlandırıcı ince koaksiyel kablo

IEEE

802.

3i

10 Base -T

1991

10

Mbps

0-100

Metre

Cat 3,Cat 4,Cat 5 UTP

IEEE

802.

3j

10 Base-F

1994

10

Mbps

0-2000

Metre

Fiber Optik

IEEE

802.

3u

100 Base-TX

1995

100

Mbps

0-100

Metre

Cat 5 UTP veya Type 1STP

IEEE

802.

3u

100 Base-T4

1995

100

Mbps

0-100

Metre

Cat 3,Cat 4,Cat 5 UTP

IEEE

802.

3u

100 Base-FX

1995

100

Mbps

450-2000

Metre

Fiber Optik kablo

IEEE

802.

3z

1000 Base-LX

1998

1000

Mbps

440-2000

Metre

Single Mode veya Multi Mode Fiber Optik Kablo

IEEE

802.

3z

1000 Base-SX

1998

1000

Mbps

260-550

Metre

Multi Mode Fiber OptikKablo

IEEE

802.

3z

1000 Base-CX

1998

1000

Mbps

0-25

Metre

Bakır Kablo

IEEE

802.

3ab

1000 Base-T

1999

1000

Mbps

0-100

Metre

Cat 5 UTP

IEEE

802.

3ae

10 Gbase-xR

2003

10

Gbps

26-80000

Metre

Single Mode veya Multi Mode Fiber Optik Kablo

IEEE

802.

3ae

10 Gbase-xW

2003

10

Gbps

26-80000

Metre

Single Mode veya Multi Mode Fiber Optik Kablo

IEEE

802.

3an

10 Gbase-T

2006

10

Gbps

0-100

Metre

Cat 6 UTP veya STP

Kaynak.Web